အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း

နိဒါန်း

၁။   ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ အစိုးရကဏ္ဍအသီးသီးတွင် သိသာထင်ရှားသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို ဘက်ပေါင်းစုံမှဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာနအနေဖြင့်လည်း အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ အား ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏ္ဍာနှစ်မှစတင်၍  အရှိန်အဟုန်မြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ၂၀၁၂ မှ ၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ ပထမအဆင့်အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအစီအစဉ်ကို ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီး ရရှိခဲ့သောအောင်မြင်မှုနှင့်သင်ခန်းစာများကို အခြေခံ၍  ဒုတိယအဆင့် အခွန် ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအစီအစဉ်ကို ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာနှစ် မှ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ် အထိ ရေးဆွဲပြီး အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

၂။   မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ခေတ်မီဖွံဖြိုးတိုးတက်သော ဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ ကူးပြောင်းခြင်းဖြစ်စဉ်နှင့်အတူ စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမူဘောင် (Framework for Economic & Social Reform) ကိုချမှတ်ပြီး နိုင်ငံအတွင်းပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ဧရိယာ(၁၀)ခုကို သတ်မှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး(Tax Reform) သည်တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါသည်။ထို့ပြင် World Bank နှင့် Development Partners များမှ ကမကထပြုသည့် Public Financial Management Reform Strategy ၏အစီအစဉ်ဖြင့် ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာန၏ အခွန်ဆိုင်ရာမူဝါဒနှင့် အခွန်ဆိုင်ရာစီမံခန့်ခွဲမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်ငန်းစဉ် (Tax Policy & Tax Administration Reform) ကိုဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

၃။    အခွန်ကောက်ခံမှု (Tax) နှင့် GDP အချိုးမြင့်တက်လာစေရန်နှင့် ခေတ်မီအခွန်ဆိုင်ရာစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်သို့ ပြောင်းလဲရန် အဓိကရည်ရွယ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ဘဏ္ဍာရေးအခြေအနေတည်ငြိမ်မှုအတွက် ထိရောက်စွာအထောက်အပံ့ပြုနိုင်ရန်အတွက် အခွန်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အောက်ဖော်ပြပါရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်-

(က) အခွန်ကောက်ခံရရှိမှုအမြင့်မားဆုံးဖြစ်စေရေး (Maximize Revenue)

(ခ) အခွန်အခြေကိုချဲ့ထွင်ရေး ( Broaden the Tax Base)

(ဂ) လိုက်နာဆောင်ရွက်မှုကိုတိုးတက်စေရေး(Maintain and Improve Compliance)

(ဃ) အခွန်စီမံခန့်ခွဲမှုကိုခေတ်မီအောင်ဆောင်ရွက်ရေး(Modernize Tax Administration)

Tax နှင့် GDP အချိုး

၄။   Tax-to-GDP ratio ၃% မှ ၅% အတွင်းသာရှိနေခဲ့ပြီး ASEAN နိုင်ငံများအတွင်းမှာပင် အနိမ့်ဆုံးအခြေအနေဖြစ်ပါသည်။ သို့အတွက် အခွန်စီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းများအား ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန်လိုအပ်နေသည့် အနေအထားလည်း ဖြစ်ပါသည်။ ယခုအခါတွင် Tax-to-GDP ratio ကို (၁၅%)ကျော် အထိရောက်ရှိနိုင်ရန် ရည်မှန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

ခေတ်မီအခွန်ဆိုင်ရာစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်

၅။   ခေတ်မီအခွန်ဆိုင်ရာစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်တွင် အခွန်ရုံးမှစည်းကြပ်သည့်စနစ် (OAS) မှ အခွန်ထမ်းကိုယ်တိုင်အခွန်စည်းကြပ်သည့်စနစ် (SAS) သို့ပြောင်းလဲကျင့်သုံးခြင်း၊ အခွန်မူဝါဒနှင့် ဥပဒေများကို ခေတ်စနစ်နှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန် ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

၆။   ၂၀၁၁ခုနှစ်မတိုင်မီ မြန်မာနိုင်ငံ၏အခွန်စီမံခန့်ခွဲမှုအခြေအနေများကို လေ့လာပါက-

- အခွန်စနစ်၏ စွမ်းဆောင်ရည်နိမ့်ကျလျက်ရှိခြင်း၊

- အခွန်ထမ်းများ၏ လိုက်နာမှုအားနည်းခြင်း၊

- အခွန်ဆိုင်ရာမူဝါဒများ ၊ ဥပဒေများ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ ခေတ်မမီခြင်းများကိုတွေ့ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

၇။   သို့အတွက် ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာနအနေဖြင့် -

   “ကျွန်ုပ်တို့ဌာနသည် အလွန်ထိရောက်ကောင်းမွန်သော အခွန်စီမံခန့်ခွဲမှု လုပ်ငန်းများကို ရိုးသားဖြောင့်မတ်စွာဖြင့် ဆောင်ရွက်သည့် နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြု အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ရမည်” ဆိုသည့် မျှော်မှန်းချက်(Vision)ကိုချမှတ်ပြီး၊

   “ပြည်သူလူထု၏ အကျိုးစီးပွားအလို့ငှာ အခွန်ကိုအမြင့်မားဆုံးရရှိစေရန်အတွက် စွမ်းရည်ပြည့်ဝသော ဝန်ဆောင်မှုပေးခြင်းဖြင့် အခွန်ထမ်းများအနေဖြင့် နိုင်ငံ့သားကောင်းများပီပီ ဆန္ဒအလျောက် အခွန်ပေးဆောင်လာစေရေး” ဆိုသည့် လုပ်ငန်းတာဝန်(Mission) ကို ချမှတ်ဖော်ဆောင်လျှက်ရှိပါသည်။

၈။   အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး မဟာဗျူဟာအစီအစဉ် (Strategic Reform Program) အရ ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာန၏ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဆောင်ရွက်ချက်များမှာ-

(က) ဝန်ထမ်းရေးရာစီမံချက် (HR Reform)

(ခ) မူဝါဒရေးရာစီမံချက် (Policy Reform)

(ဂ) ဥပဒေရေးရာစီမံချက် (Legal Reform)

(ဃ) စီမံချက်ရေးဆွဲကြီးကြပ်ရေးစီမံချက် (DMD Reform)

(င) အခွန်ဆိုင်ရာကြီးကြပ်ရေးစီမံချက် (OMD Reform)

(စ) သတင်းအချက်အလက်နှင့် နည်းပညာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးစီမံချက်(ICT Reform)

(ဆ) အလယ်အလတ်အခွန်ထမ်းများဆိုင်ရာအခွန်ရုံး(၁) ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးစီမံချက်  (MTO (1) Reform) တို့ဖြစ်ပြီး

  •   ဥပဒေမူဘောင်ပြင်ဆင်ရေးဆွဲမှု

- အထူးကုန်စည်ခွန် ( Specific Goods Tax ) ပြဋ္ဌာန်းခြင်း

- အခွန်ဆိုင်ရာစီမံအုပ်ချုပ်မှုဥပဒေ(မူကြမ်း)(Tax Administration Law) ရေးဆွဲခြင်း

- ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေအသစ် (New Income Tax Law) ရေးဆွဲခြင်း

- အခွန်ဥပဒေများအားပြင်ဆင်ခြင်း

- တန်ဖိုးထပ်ဖြည့်ခွန် ( Value Added Tax) ပြဋ္ဌာန်းခြင်း

  •   ဌာနဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်တည်ဆောက်မှု

- ရုံးချုပ်ဌာနခွဲများအားလုံးကို Functional Type သို့ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခြင်း

- အခွန်ထမ်းများကိုအလွှာအလိုက်ဖွဲ့စည်းသတ်မှတ်ခြင်း(Taxpayer Segmentation)

အခွန်ထမ်းကြီးများ (Large Taxpayers)

အလယ်အလတ်အခွန်ထမ်းများ (Medium Taxpayers)

အခွန်ထမ်းငယ်များ (Small Taxpayers)

-အခွန်ထမ်းအလွှာအလိုက် အခြေခံ၍ အခွန်ရုံးများကိုပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းသတ်မှတ်ခြင်း

အခွန်ထမ်းကြီးများဆိုင်ရာအခွန်ရုံး- LTO

အလယ်အလတ်အခွန်ထမ်းများဆိုင်ရာအခွန်ရုံးများ- MTO 1/2/3

အခွန်ထမ်းငယ်များဆိုင်ရာအခွန်ရုံးများ- STO

  •   အခွန်စည်းကြပ်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်များ ခေတ်မီအောင်ဆောင်ရွက်ခြင်း

- အခွန်ထမ်းကိုယ်တိုင်စည်းကြပ်သည့်စနစ် ( SAS System) ကိုစတင်ကျင့်သုံးခြင်း

-SAS စနစ်အား အခွန်ထမ်းကြီးများဆိုင်ရာအခွန်ရုံးတွင် အောင်မြင်စွာကျင့်သုံးနိုင်ခဲ့ခြင်း

- SAS စနစ်အား MTO ရုံးများတွင် ဆက်လက်ကျင့်သုံးနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ခြင်း

  • နည်းပညာအသုံးချမှု

- Paper Based ဖြင့်ဆောင်ရွက်ရာမှ IT နည်းပညာကိုတတ်နိုင်သမျှပိုမိုအသုံးပြုသည့်   စနစ်သို့ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ခြင်း

- ဌာနတွင်တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် IT နည်းပညာဖြင့်ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ခြင်း

- Mini Data Centre ဝယ်ယူတပ်ဆင်ပြီး နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ  Integrated Tax   Administration  System (ITAS) ဖြင့် ပေါင်းစပ်ပြီး အခွန်ဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုများ ပံ့ပိုးပေးနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်နေခြင်း

  •   ဝန်ဆောင်မှုပေးခြင်းနှင့် အရေးယူဆောင်ရွက်ခြင်းဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်မှုများ

- အခွန်ဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုရုံးများဖွင့်လှစ်ခြင်း

- အခွန်ထမ်းများမှ ကိုယ်တိုင်အခွန်စည်းကြပ်နိုင်ရေး ပညာပေးခြင်းလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်း

- အခွန်စာရင်းစစ်ဆေးခြင်းနှင့် အခွန်ထမ်းများ၏အချက်အလက်များ ရယူခြင်း

- လုပ်ငန်းစွမ်းဆောင်ရည်တိုးတက်စေရန် ဆောင်ရွက်ခြင်း

- အခွန်ဝန်ထမ်းများ၏စွမ်းဆောင်ရည်၊ ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်မှု၊ ဥပဒေရေးရာ အထောက်အပံ့ဖြစ်မှုနှင့် ထိရောက်ကောင်းမွန်သော အငြင်းပွားမှုဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းရန်နည်းလမ်းများ ဖွံဖြိုးတိုးတက်စေရန်ဆောင်ရွက်ခြင်း

  •   ဝန်ထမ်းများ၏စွမ်းရည်တိုးတက်စေရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း

-အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးစီမံချက်ကို ဝန်ထမ်းများအားနားလည်သဘောပေါက်စေရန် ဆွေးနွေးခြင်း

- ဝန်ထမ်းများ၏စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်နိုင်စေရန် သင်တန်းများ၊ နည်းပညာအကူအညီရယူမှုများ ဆောင်ရွက်ခြင်း

- လုပ်ငန်းစဉ်များထိရောက်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ရေး နိုင်ငံတကာအကြံပေးများထံမှ နည်းပညာဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်များရယူခြင်း

- ဝန်ထမ်းများအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော အထောက်အပံ့များပေးနိုင်ရေး နည်းလမ်း ရှာဖွေဆောင်ရွက်ခြင်း

  •   ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့်ရှင်းလင်းတင်ပြမှုရရှိစေရေးဆောင်ရွက်ခြင်း

- အစီအစဉ်များရေးဆွဲခြင်း၊ တင်ပြခြင်းနှင့်စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးခြင်းစနစ်များကို ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစေရေးဆောင်ရွက်ခြင်း၊

- ဌာနတွင်းစာရင်းစစ်ဆေးခြင်းများကိုပိုမိုထိရောက်စေရန်ဆောင်ရွက်ခြင်း တို့ဖြစ်ပါသည်။

နိုင်ငံတကာအကူအညီများ

၉။   အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း လုပ်ငန်းများကို နိုင်ငံတကာမှ ဖွံ့ဖြိုးရေးမိတ်ဖက်များ (Development Partaners) အကူအညီများ ဖြစ်ကြသော International Monetary Fund (IMF)၊ US Treasury,  Office of  Technical  Assistance  (US, OTA)၊ World  Bank (WB) ၊  JICA  ၊  ADB ၊Norwegian   Agency  For  Development  Cooperation  (NORAD) နှင့်  Department for  International   Development  (DFID ) တို့အနေဖြင့် ဘာသာရပ်အလိုက် နည်းပညာအကူအညီများထောက်ပံ့ခြင်း ၊ ဌာန အကြံပေးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း ၊ လိုအပ်သောသင်တန်းများ ပို့ချခြင်းနှင့် လိုအပ်သောရန်ပုံငွေ (ချေးငွေ/ ထောက်ပံ့ငွေ) များပံ့ပိုးပေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

အခွန်ထမ်းကြီးများဆိုင်ရာအခွန်ရုံး Large Taxpayer Office (LTO) တည်ထောင်ခြင်း

၁၀။    အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်းလုပ်ငန်း၏ Pilot Project အနေဖြင့် အခွန်ထမ်းကြီးများ ဆိုင်ရာအခွန်ရုံး(Large Taxpayer Office) ကို အခွန်အများဆုံး ထမ်းဆောင်သော အခွန်ထမ်းကုမ္ပဏီ ကြီးများဖြင့် စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

ရည်ရွယ်ချက်

၁၁။   LTO တည်ထောင်ရခြင်း၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ-

- နိုင်ငံတကာအခွန်စနစ်များ၏ကောင်းမွန်သောအလေ့အထများကိုဆောင်ရွက်နိုင်ရန်၊

To introduce International Best Practice

- နိုင်ငံတော်အတွက်အခွန်ပမာဏအများဆုံး ပေးဆောင်လျှက်ရှိသော အခွန်ထမ်းကြီးများအား အာရုံစူးစိုက်ဆောင်ရွက်ရန်၊

Focusing resources on majors contributors to government tax revenue

- ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာန၏ အခွန်စနစ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသို့ ရှေ့ရှုသော နမူနာပုံစံပြရုံးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန်၊

Model tax office towards modernized tax administration of Internal Revenue Department (IRD)

ထူးခြားချက်များ

၁၂။    LTO ၏ထူးခြားချက်များမှာ-

  • အခွန်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန် ပထမဦးဆုံး လုပ်ငန်းစီမံကိန်းဖြစ်ခြင်း၊

First pilot reform project to implement

  • အခွန်ထမ်းကိုယ်တိုင်အခွန်စည်းကြပ်သောစနစ်ကို စတင်ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်မည့်ရုံးဖြစ်ခြင်း၊

First Office to introducing Self Assessment System (SAS)

  • လုပ်ငန်းတာဝန်ကို အခြေခံဖွဲ့စည်းထားသည့်ဌာနစုများဖြင့် ဆောင်ရွက်မည့်ရုံးဖြစ်ခြင်း၊ First Office using Functional Based system

၁၃။    SASစနစ်တွင် အခွန်ထမ်းကြီးများ၏တာဝန်များ Taxpayers’  responsibility  under SAS

  • ကြေညာလွှာကိုအသုံးပြု၍ပေးဆောင်ရမည့်အခွန်ကိုတွက်ချက်ခြင်း၊

Calculate the tax due using the tax return

  • ကြေညာလွှာကိုအချိန်မီတင်သွင်းခြင်း၊

Timely file a truthful tax return

  • အခွန်ကိုသတ်မှတ်ချိန်အတွင်းပေးသွင်းခြင်း၊

 Pay the tax when due

  • စာရင်းဇယားများထိန်းသိမ်းထားရှိခြင်း၊

Keep good records

၁၄။    LTO ၏၀န်ဆောင်မှုများ  LTO’s services

  • အခွန်ပညာပေးလုပ်ငန်းများ၊

Provide taxpayers education

  • အစည်းအဝေးပွဲများ၊

 Conduct Stakeholders meetings

  • အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများ၊

 Conduct workshops

၁၅။    အကျိုးကျေးဇူးများ Benefits

  • အခွန်ရုံးနှင့်ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ရန်လုံးဝ (သို့မဟုတ်) အကန့်အသတ်ဖြင့်သာလိုအပ်ခြင်း၊

 Limited contact with or won't hear from Tax Office

  • အခွန်ပေးဆောင်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တိကျသေချာမှုရှိခြင်း/အစီအစဉ်ပြုလုပ်နိုင်ခြင်း၊

 Assist in tax planning.

  • ဝင်ငွေကြေညာလွှာတင်သွင်းချိန်တွင်ပင်စည်းကြပ်မှုပြီးမြောက်ခြင်း၊

 Assessment is done at the time of filing.

  • လိုက်နာဆောင်ရွက်ရသည့်အချိန်နှင့်ကုန်ကျစရိတ်တို့ကိုလျှော့ချနိုင်ခြင်း၊

 Save taxpayer’s time and money.

  • ပိုမိုကောင်းမွန်သောလိုက်နာဆောင်ရွက်မှုကိုရရှိနိုင်ခြင်း၊

 Better compliance

  • အခွန်ဌာနနှင့်အခွန်ထမ်းတို့ကြား ယုံကြည်မှုပိုမိုတည်ဆောက်နိုင်ခြင်း၊

 Improve trust between LTO and it taxpayers.

အလယ်အလတ်အခွန်ထမ်းများဆိုင်ရာအခွန်ရုံး(၁) တည်ထောင်ခြင်း

၁၆။   LTO ၏ ဆောင်ရွက်ပုံနည်းလမ်းအပေါ်အခြေခံ၍ အခွန်ပမာဏများပြားစွာထမ်းဆောင်လျက်ရှိသော အခွန်ထမ်းကုမ္ပဏီများကို အခွန်ဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုများ ထိရောက်စွာပံ့ပိုးနိုင်ရန်အတွက် တည်ထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ရည်ရွယ်ချက်

၁၇။   MTO(1) တည်ထောင်ရခြင်း၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ-

- နိုင်ငံတကာအခွန်စနစ်များ၏ကောင်းမွန်သောအလေ့အထများကိုဆောင်ရွက်နိုင်ရန်၊

 To introduce International Best Practice

- နိုင်ငံတော်အတွက်အခွန်ပမာဏများပြားစွာ ပေးဆောင်လျှက်ရှိသော အလယ်အလတ်အခွန်ထမ်းများအား အာရုံစူးစိုက်ဆောင်ရွက်ရန်၊

 Focusing resources on medium contributors to government tax revenue

ထူးခြားချက်များ

၁၈။   MTO(1) ၏ထူးခြားချက်များမှာ-

- အခွန်ထမ်းကိုယ်တိုင် အခွန်စည်းကြပ်သောစနစ်ကို ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်မည့်ရုံး ဖြစ်ခြင်း၊

 Office to introducing Self-Assessment System (SAS)

- လုပ်ငန်းတာဝန်ကို အခြေခံဖွဲ့စည်းထားသည့် ဌာနစုများဖြင့် ဆောင်ရွက်မည့်ရုံးဖြစ်ခြင်း၊

 Office using Functional Based system

၁၉။   SAS စနစ်တွင် အလယ်အလတ်အခွန်ထမ်းများ၏ တာဝန်များ(Taxpayers’  responsibilities  under SAS)

- ကြေညာလွှာကို အသုံးပြု၍ ပေးဆောင်ရမည့်အခွန်ကို တွက်ချက်ခြင်း၊

 Calculate the tax due using the tax return

- ကြေညာလွှာကို အချိန်မီတင်သွင်းခြင်း၊

 Timely file a truthful tax return

- အခွန်ကို သတ်မှတ်ချိန်အတွင်း ပေးသွင်းခြင်း၊

 Pay the tax when due

- စာရင်းဇယားများ ထိန်းသိမ်းထားရှိခြင်း၊

  Keep good records

၂၀။   MTO(1) ၏၀န်ဆောင်မှုများ( MTO(1)’services)

- အခွန်ပညာပေးလုပ်ငန်းများ၊

 Provide taxpayers education

- အစည်းအဝေးပွဲများ၊

 Conduct Stakeholders meetings

- အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများ၊

  Conduct workshops

၂၁။   အကျိုးကျေးဇူးများ (Benefits)

- အခွန်ရုံးနှင့်ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ရန်လုံးဝ(သို့မဟုတ်)အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ လိုအပ်ခြင်း၊

  Limited contact with or won’t hear from MTO(1).

- အခွန်ပေးဆောင်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တိကျသေချာမှုရှိခြင်း/အစီအစဉ်ပြုလုပ်နိုင်ခြင်း၊

 Assist in tax planning.

- ဝင်ငွေကြေညာလွှာ တင်သွင်းချိန်တွင်ပင် စည်းကြပ်မှုပြီးမြောက်ခြင်း၊

 Assessment is done at the time of filing.

- လိုက်နာဆောင်ရွက်ရသည့်အချိန်နှင့် ကုန်ကျစရိတ်တို့ကို လျှော့ချနိုင်ခြင်း၊

 Save taxpayer’s time and money.

- ပိုမိုကောင်းမွန်သော လိုက်နာဆောင်ရွက်မှုကို ရရှိနိုင်ခြင်း၊

 Better compliance

- အခွန်ဌာနနှင့်အခွန်ထမ်းတို့ကြား ယုံကြည်မှုပိုမိုတည်ဆောက်နိုင်ခြင်း၊

 Improve trust between MTO(1)  and it taxpayers.

နိဂုံး

၂၂။   ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများအပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက အလွန်နိမ့်ကျလျက်ရှိသောအခွန်နှင့် GDP အချိုးကို မြှင့်တင်နိုင်ပြီး တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိသည့် ခေတ်မီအခွန်ဌာနတစ်ရပ်ဖြစ်လာရန် ရည်မှန်းထားသည့်အားလျော်စွာ အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကိုအင်တိုက်အားတိုက်အရှိန်အဟုန်ဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဤသို့ အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးခရီးရှည်ကို ချီတက်လျောက်လှမ်းရာတွင် အခွန်စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းဥပဒေများအား လေးစားလိုက်နာပြီး နိုင်ငံကြီးသားပီသသည့်အခွန်ထမ်းများ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများဖြင့် နိုင်ငံတကာနှင့်ရင်ဘောင်တန်းနိုင်သော ခေတ်မီအခွန်စနစ်ကို ဖန်တီးဖော်ဆောင်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပါသည်။